Ο Νέλσον Ρολιλάχια Μαντέλα, ήταν ο πρώτος μαύρος Πρόεδρος της Νότιας Αφρικής. Με όλη του τη δύναμη πολέμησε το καθεστώς του απαρτχάιντ και οδήγησε τη χώρα του στη δημοκρατία.
Ο Μαντέλα γεννήθηκε στις 18 Ιουλίου 1918 . Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο του Φορτ Χέιρ και στο Πανεπιστήμιο του Γουιτγουότεσραντ, αλλά δεν ολοκλήρωσε τις σπουδές του. Την ίδια εποχή εργάστηκε ως φύλακας σε χρυσωρυχείο και αργότερα ως μεσίτης.
Το 1944, ιδρύουν μαζί με τον Όλιβερ Τάμπο και τον Γουόλτερ Σιζούλου, τη νεολαία του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου. Το 1952, μαζί με τον Τάμπο ίδρυσαν το πρώτο δικηγορικό γραφείο μαύρων της Νότιας Αφρικής.
Το 1956 συνελήφθη με την κατηγορία της προδοσίας, αλλά απαλλάχθηκε το 1961. Την ίδια χρονιά που ίδρυσε και την οργάνωση “Λόγχη του Έθνους”, η οποία επί της ουσίας ήταν το στρατιωτικό σκέλος του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου που είχε κηρυχθεί παράνομο.
Από το 1964, μετά από δίκη, παραμένει κρατούμενος στο νησί Ρόμπεν, αρχικά σε άθλιες συνθήκες και με ακραίους περιορισμούς. Το 1982 μεταφέρθηκε στη φυλακή Πόλσμουρ όπου του επετράπη να συνεχίσει τις σπουδές του και να πάρει τελικώς το πτυχίο Νομικής. Την χρονιά εκείνη ο Πίτερ Μπότα, πρόεδρος τότε, πρότεινε να τον απελευθερώσει υπό τον όρο να αποκηρύξει τη βία, κάτι που ο Μαντέλα δεν δέχτηκε.
Τα χρόνια στη φυλακή και οι αγώνες του για την κατάργηση του απαρτχάιντ τον κατέστησαν έναν από τους διασημότερους πολιτικούς κρατούμενους της εποχής του και ηγέτη μυθικών διαστάσεων για εκατομμύρια μαύρους Νοτιοαφρικανούς, αλλά και για όλους τους καταπιεσμένους λαούς σε όλο τον κόσμο.
Μετά από 27 χρόνια στις φυλακές, στις 11 Φεβρουαρίου 1990, ο Μαντέλα αποφυλακίστηκε, μία εβδομάδα αφότου ο πρόεδρος Φρεντερίκ ντε Κλερκ νομιμοποίησε το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο.
Το 1992 διεξάγεται δημοψήφισμα για την κατάργηση του απαρτχάιντ, όπου, αν και συμμετείχαν μόνο οι λευκοί κάτοικοι της Νότιας Αφρικής, εγκρίθηκε με ποσοστό 68,7%, και έτσι η χώρα οδηγήθηκε προς τις πρώτες πολυφυλετικές εκλογές το 1994. Τότε ο Μαντέλα ανέλαβε πρόεδρος της χώρας σε μια πανηγυρική τελετή, παρουσία πολλών πολιτικών ηγετών απ’ όλο τον κόσμο. Το 1997 ο Μαντέλα παρέδωσε την ηγεσία του ΑΕΚ στον Τάμπο Μπέκι και δύο χρόνια αργότερα του παρέδωσε και την προεδρία της χώρας.
Ο Μαντέλα τιμήθηκε το 1993 με το Νόμπελ Ειρήνης, από κοινού με τον πρόεδρο ντε Κλερκ, για τις προσπάθειές τους να καταργήσουν το απαρτχάιντ στη Νότια Αφρικής.
Το 2009 ο ΟΗΕ ανακήρυξε την 18η Ιουλίου “Ημέρα του Μαντέλα” και κάλεσε όλους τους ανθρώπους να αφιερώσουν 67 λεπτά από το χρόνο τους για να κάνουν κάτι θετικό για τον πλησίον τους, τιμώντας τα 67 χρόνια που ο Μαντέλα αφιέρωσε στον αγώνα του κατά του ρατσισμού.
Το 1994 είχε αναγορευτεί επίτιμος διδάκτορας της Νομικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
