Η τέχνη για την τέχνη!
Ιστορικός Τέχνης – Ομότιμος Καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ)
Στη ζωή του γνώρισε πολύ σημαντικούς ανθρώπους, κι ακόμη πιο σημαντικούς την ίδια την οικογένειά του όπου δέχθηκε επιρροές από τη Σύρο και τη Σμύρνη, ονόματα που δίδαξαν τους ανθρώπους και έμαθαν μέσα από τη Λογοτεχνία και τα βιβλία. Μια πολύ σημαντική προσωπικότητα, επίσης τον ενέπνευσε και στάθηκε βράχος στη ζωή του, ήταν η σύζυγός του η γνωστή γλύπτρια Ναυσικά Πάστρα. Μελέτησε ως κριτικός τέχνης τη σύγχρονη τέχνη στο Παρίσι μεταφέροντας τις εμπειρίες του στην ελληνική καλλιτεχνική ζωή. Οργάνωσε πλήθος εκθέσεων, παρουσίασε νέα ταλέντα στη τέχνη. Έγραψε βιβλία. Διακρίθηκε με το Παράσημο του Chevalier des Arts et des Lettres από το Γαλλικό κράτος (1992).
Γεννήθηκε στην Αθήνα, το 1935. Σύζυγός του είναι η Πάστρα Ναυσικά (Σημαντική Γλύπτρια. Ξεκίνησε τις σπουδές της στη Sommerakademie (1957) του Salzburg, όπου πήρε τα αρχικά μαθήματα γλυπτικής από τον Ewald Mataré και συνέχισε τις σπουδές της (1957 – 1962) στη Σχολή Καλών Τεχνών της Βιέννης (Akademie der Bildenden Künste), στο εργαστήριο του καθηγητή Fritz Wotruba. Σπούδασε επίσης Κοινωνιολογία της Τέχνης στην École Pratique des Hautes Etudes (1967 – 1973) στο Παρίσι, στον καθηγητή Jean Cassou. Διαμόρφωσε μια προσωπική πλαστική γλώσσα, όπου καθοριστικό ρόλο διαδραματίζουν οι μαθηματικές σχέσεις, οι συσχετισμοί και οι διατομές του τετραγώνου και του κύκλου. Το 1971 έλαβε το γαλλικό Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας για την κυρίαρχη μορφή του έργου της, “Σύνεκτρον” και στη συνέχεια, το γερμανικό, το ιταλικό και το ελληνικό .
Εφόδιο στη ζωή του ήταν η παιδεία του, και ασπίδα του οι πρόγονοί του. Ο Μαυρομμάτης Εμμανουήλ είχε Γονείς τον Ευάγγελο και τη Λουκία (το γένος Μακρυγιάννη). Έλκει την καταγωγή του από τη Σμύρνη και τη Σύρο. Η μητέρα της μητέρας του ήταν κόρη του ζακυνθινού θεατρικού συγγραφέα Αντωνίου Μάτεσι. Ο παππούς του, Εμμ. Μακρυγιάννης εκ Σύρου, ήταν συγγραφέας πολλών βιβλίων νομικής .
Αφού ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στο Πειραματικό Σχολείο Πανεπιστημίου Αθηνών πήγε στη Γαλλία. Έλαβε στη συνέχεια πτυχίο Κλασικής Φιλολογίας και Ιστορίας (Licence ès Lettres) του Πανεπιστημίου της Σορβόννης με υποτροφία του Γαλλικού Κράτους και πτυχίο Αρχαιολογίας και Ιστορίας Τέχνης (Licence ès Lettres en Archéologie et Histoire del’ Art) από το Πανεπιστήμιο της Σορβόννης IV. Η κατάκτηση τίτλων σπουδών δεν σταμάτησαν εδώ.
Μελετούσε με ζήλο και ήταν φιλομαθής, έλαβε Δίπλωμα μεταπτυχιακών σπουδών Κοινωνιολογίας (Maîtrise à Quatre Certificats de Sociologie) του Πανεπιστημίου της Σορβόννης, Δίπλωμα ειδίκευσης Ιστορίας Τέχνης και Αρχαιολογίας (Maîtrise en Histoire del’ Art et Archéologie) του Πανεπιστημίου της Σορβόννης IV και μεταπτυχιακό Δίπλωμα D.E.A. (Diplôme d’ Études Approfondies) Θεωρίας της Αρχαιολογικής Μεθόδου και Βιομηχανικής Αρχαιολογίας από το Πανεπιστήμιο της Σορβόννης IV. Είναι απόφοιτος Μουσειολογίας της Σχολής του Λούβρου. Εκπόνησε διδακτορική διατριβή στην Ιστορία της Τέχνης και έλαβε τον τίτλο του διδάκτορα από την Φιλοσοφική Σχολή του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ, Παμψηφεί Άριστα). Η καριέρα του διαγράφει μια λαμπρή πορεία.
Kατά τη διάρκεια της καριέρας του, διετέλεσε Ανταποκριτής της Biennale του Παρισιού για την Ελλάδα (1975 – 1977), δραστηριότητα που του ανατέθηκε από την ίδια την Biennale και όπου παρουσίασε ως επιλογή του, το 1977, τον ζωγράφο Γιάννη Ψυχοπαίδη και επιμελήθηκε της έκθεσής του. Το 1977 συμμετείχε σε ερευνητική Επιτροπή του Υπουργείου Πολιτισμού για την σύγχρονη τέχνη στην Ελλάδα και σε αντίστοιχη έρευνα της Αίθουσας Τέχνης Δεσμός. Από κάθε θέση που ανελάμβανε προσέφερε πολλά στη τέχνη και ανεδείκνυε το σύγχρονο και το νέο στοιχείο.
Στην πορεία του υπάρχουν πολλοί σταθμοί. Το 1979 διορίστηκε τακτικό μέλος της Μόνιμης Επιτροπής Διεθνούς Καλλιτεχνικής Έκθεσης Βενετίας και Εθνικός Εκπρόσωπος της Ελλάδος στην Biennale της Βενετίας όπου, το 1981, παρουσίασε τον Έλληνα καλλιτέχνη Παύλο. Τον ίδιο χρόνο συμμετείχε στην Κριτική Επιτροπή του Διεθνούς Φεστιβάλ Σύγχρονης Τέχνης της Cagnes – sur – Mer στη Γαλλία.
Στη συνέχεια από το 1982 έως το 1984 εργάσθηκε ως καλλιτεχνικός σύμβουλος, για εικαστικά θέματα, στο Γραφείο Τύπου της Ελληνικής Πρεσβείας στο Παρίσι και οργάνωσε οκτώ μεγάλες εκθέσεις σύγχρονης ελληνικής τέχνης στη Γαλλία. Το 1985 εξελέγη παμψηφεί Επίκουρος Καθηγητής Ιστορίας Τέχνης στο νεοδημιουργηθέν Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών της Σχολής Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης όπου δίδαξε έως το 2002 και του οποίου διετέλεσε Πρόεδρος επί δύο διετίες 1997 – 2001). Κατά την διάρκεια της πανεπιστημιακής του θητείας συνέβαλε καθοριστικά στην διαμόρφωση των νέων κτηρίων της Σχολής στη Θέρμη και με πρωτοβουλία του εισήγαγε στο Τμήμα, τη διδασκαλία των υπολογιστών. Εκπροσώπησε το Τμήμα στη Σύγκλητο του Πανεπιστημίου επί έξι χρόνια, συμμετείχε σε πληθώρα Εκλεκτορικών Σωμάτων (Πανεπιστήμια Μακεδονίας, Αιγαίου, Ιωαννίνων, Ιονίων Νήσων και του Παιδαγωγικού Τμήματος του Αριστοτελείου) καθώς και σε διεθνή συνέδρια σχετικά με τη διδασκαλία στις Σχολές Καλών Τεχνών (Βαρκελώνη, συνέδριο ELIA, Αθήνα, ευρωπαϊκό συνέδριο της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Τέχνης, AICA). Ως επιβλέπων Καθηγητής ανέλαβε την παρακολούθηση και την ολοκλήρωση εννέα Διδακτορικών Διατριβών.
Κατάφερε ακούραστος και σιωπηλά να δημιουργεί τέχνη για την τέχνη. Τα ιδιαίτερά του επιτεύγματα ξεχωρίζουν. Θεωρείται από τους σημαντικούς κριτικούς τέχνης, ειδικευμένος στη χαρακτική, σπούδασε κοντά σε δημιουργικούς δασκάλους και παρακολούθησε επί 25 περίπου χρόνια στο Παρίσι, τις ζυμώσεις γύρω από την θεωρία και την ιστορία της σύγχρονης τέχνης μεταφέροντας τις εμπειρίες του στην ελληνική καλλιτεχνική ζωή. Το 1975 δημιούργησε στην Ελλάδα την καλλιτεχνική ομάδα Διαδικασίες – Συστήματα η οποία έκτοτε αναγνωρίστηκε ως συστατικό μέρος της ελληνικής καλλιτεχνικής ιστορίας. Τα θεωρητικά του κείμενα με έμβλημα για τον ίδιο την αναζήτηση της εκάστοτε λογικής της καλλιτεχνικής εργασίας, φέρουν την βαθύτερη πεποίθησή του ότι ενώνει η λογική και όχι τα συναισθήματα.
Άλλα ιδιαίτερα επιτεύγματα είναι ότι διαδραμάτισε εν γένει ένα σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της ελληνικής τέχνης της μεταπολεμικής περιόδου και συνεισέφερε στη διαμόρφωση του λόγου περί τέχνης. Έχει διατελέσει εθνικός επίτροπος της Ελλάδας στη Biennale της Βενετίας του 1988 όπου παρουσίασε τον Βλάση Κανιάρη και τον Νίκο Κεσσανλή, της Αλεξάνδρειας του 1998, εργάστηκε από το 1997 ως μέλος της Γνωμοδοτικής Επιτροπής του Υπουργείου Πολιτισμού για την Διαμόρφωση της Εθνικής Πολιτικής για τα Εικαστικά και ήταν μέλος, από το 1998, του Διοικητικού Συμβουλίου του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και από το 2000 έως το 2004, Γραμματεύς του Διοικητικού Συμβουλίου.
Η δράση του είναι μεγάλη, έχει οργανώσει ένα μεγάλο αριθμό από εκθέσεις σύγχρονης ελληνικής και ευρωπαϊκής τέχνης στην Ελλάδα και στη Γαλλία και έχει δημοσιεύσει αναλύσεις σε ελληνικά και διεθνή περιοδικά και σε συλλογικές εκδόσεις. Επιλογή από βιβλία: “Δημήτρης Γαλάνης”, 1983 (Διδακτορική Διατριβή), “Μορφοπλαστικές και τεχνικές αναζητήσεις της ελληνικής χαρακτικής”, 1882, “Δημοτική Πινακοθήκη Ρόδου”, Ρόδος, 1983, “Τα προλεγόμενα της ανάλυσης – Συστήματα της σύγχρονης τέχνης”, εκδόσεις Παρατηρητής, 1993 Θεσσαλονίκη.
Είναι ο συγγραφέας 16 βιβλίων και έχει πλήθος δημοσιεύσεων σε διεθνείς καταλόγους, καταλόγους μουσείων, εκδόσεις, θεματικές ομαδικές εκδόσεις, ειδικευμένες εκδόσεις, εκδόσεις συλλόγων, ατομικές εκθέσεις μουσειακών θεσμών και εκθέσεις ελληνικών και ξένων δημόσιων θεσμών.
Διακρίθηκε με το Παράσημο του Chevalier des Arts et des Lettres από το Γαλλικό κράτος (1992)
Έχει εκλεγεί μέλος της Γαλλικής Ένωσης Κριτικών Τέχνης (A.I.C.A.), της Εταιρείας των Ελλήνων Τεχνοκριτών, της Ελληνικής Εταιρείας Αισθητικής, της Διεθνούς Εταιρείας Αισθητικής, της Ελληνικής Εταιρείας Ιστορίας της Τέχνης, του Ελληνικού Τμήματος του ICOM και της Διεθνούς Εταιρείας ΕλληνικήςΦιλοσοφίας. Είναι Πρόεδρος της Εταιρείας των Ελλήνων Τεχνοκριτών.
Χόμπι του είναι η κλασσική μουσική, η συλλογή χαρακτικών. Γλ: Γαλλικά
E-Mail: e_mavrommatis@yahoo.gr, evrom@hotmail.fr
